- Doğru Emzirme Sütyeni Seçimi Nasıl Yapılmalı? - 14 Mayıs 2024
- Nesilden nesile aktarılan güzelliğin en doğal hali - 14 Mayıs 2024
- Cıvıl cıvıl babet koleksiyonu bahar mevsimini müjdeliyor! - 13 Mayıs 2024
Akciğer kanserinden korunmanın 5 yolu
Kanser türleri arasında dünyada en sık ölüme neden olan akciğer kanserinin belirtileri; genellikle erken evrede ortaya çıkmıyor. Sinsi bir şekilde ilerleyen akciğer kanserinin görülme sıklığı; artan sigara tüketimine paralel olarak artış gösteriyor. Akciğer kanseri riski çevresel ve genetik faktörlerin dışında sigara kullanımının süresi ve sıklığı arttıkça yükseliyor. Erken evrede teşhisin büyük önem taşıdığı akciğer kanserinin tedavisi ise tümörün tipine, evresine ve hastaya göre planlanıyor.
Memorial Ankara Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Prof. Dr. Metin Özkan, akciğer kanseri ve korunma yolları ile ilgili bilgi verdi:
Sigara içen insanlar yüksek akciğer kanseri riskine sahiptir. Ancak hiç sigara içmemiş kişilerde de ortaya çıkabilmektedir. Uzun yıllar sigara içilmesinin ardından bırakılması; akciğer kanseri riskini önemli ölçüde azaltır. Diğer faktörler şu şekildedir:
- İnşaat, gemi, izolasyon ve otomotiv gibi sektörlerde kullanılan ve toprakta bulunabilen asbest:
- Toprağın doğal yapısında, binaların temelindeki toprak ve kayalarda bulunan radon gazı
- Uranyum, berilyum, vinil klorid, nikel kromat, kömür ürünleri, hardal gazı, klormetil eterler, petrol ürünleri gibi kansere yol açan kimyasallara maruziyet
- Yakın akrabalarda akciğer kanseri öyküsünün olması
- Yüksek düzeyde hava kirliliği
- İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi
- Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması
Öksürüğü ciddiye alın ve doktora görünün
Çoğu hasta sigara içtiği için ilk belirtilerden biri olan öksürüğü sigara kullanımına bağlar ve doktora gitme ihtiyacı duymaz. Ayrıca göğüs, omuz ve sırt ağrısı, balgam çıkarma, kanlı balgam ve kan tükürme, nefes darlığı, ses kısıklığı, yutma bozukluğu, boyun ve yüzde şişlik, göz kapaklarında düşme, hışıltılı solunum ve tekrarlayan bronşit veya zatürre atakları belirtileri arasında yer alır. Ancak tümörün akciğer dışına yayılması durumunda aşağıdaki şikayetler de görülmektedir:
- Baş ağrısı,
- Bulantı, kusma
- Denge bozukluğu, baygınlık, hafıza kaybı
- Cilt altı şişlikler
- Kemik veya eklem ağrısı, kemik kırıkları
- Genel halsizlik
- Kanama, pıhtılaşma bozuklukları
- İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı
- Kaşeksi (kas erimesi)
- Yorgunluk
Akciğer grafisi ve tomografisi tanı için önemli
Öncelikle akciğer grafisi, gerektiği durumda akciğer tomografisi çektirilir. Öksürük ve balgam varlığı durumunda ‘balgam sitolojisi’ denilen mikroskop altında balgam incelemesinin yapılması; bazen akciğer kanseri hücrelerinin varlığını ortaya çıkarabilir.
Bronkoskopi ve ince iğne biyopsisi ile kanser teşhisi
Şüpheli olan durumlarda biyopsi alınması gerekir, bu ‘bronkoskop’ işlemi ile yapılmaktadır. Boğazdan akciğerlere doğru geçen ışıklı bir tüp ile akciğerlerin anormal bölgeleri incelenip; şüpheli alanlardan parça alınmaktadır. Eğer tomografide görülen şüpheli tümör akciğerlerin dış kısmında ise ultrasonografi veya tomografi eşliğinde; ince bir iğne ile girilerek biyopsi alınmakta… Bu işlem kanserin yayıldığı durumlarda lenf düğümlerinden veya karaciğerden de yapılmaktadır. Kanser teşhisi konulduktan sonra uzman hekim, kanserin hangi evrede olduğunu belirleyebilmek için yine tomografi, MR ve pozitron emisyon tomografisi (PET) ve kemik taramaları isteyebilir.
Tedavi tümörün tipine, evresine ve hastaya göre planlanır
Akciğer kanserinde tümörün tipi, evresi ve hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılmaktadır. Akciğer kanserinin tedavisinin doğru yapılabilmesi için doğru evreleme şarttır. Ayrıca kanserin türüne göre de tedavi değişir. Akciğer kanseri küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olmak üzere iki ana başlık altında türlere ayrılabilir. Bu türlerde hastalığın evresine göre; tümörün ameliyatla çıkarılması, kemoterapi ilaçları ve ışın tedavisi uygulanır. Bazı durumlarda bu tedaviler birlikte de uygulanabilir. Erken evrede yakalanan akciğer kanserinin en etkili tedavi yöntemi ameliyatla tümörün çıkarılması şeklindedir.
Hangi önlemleri almalısınız?
- Akciğer kanserlerinin en önemli nedeni tütün ve tütün ürünleridir. Bu nedenle hastalıktan korunmada en önemli faktör sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerin de sigara kullanımını bırakmasıdır.
- Radyasyon maruziyetine karşı dikkatli olun.
- Asbest, radon, zararlı gaz ve kimyasallara maruziyetin önlenmesi kanser riskini azaltabilmektedir. Çevresinde veya işyeri solunum havasında asbest lifleri bulunan kişilerin profesyonel koruyucu solunum maskeleri kullanması gerekir.
- Hava kirliliğin yoğun olduğu bölgelerden uzak durun.
- Sağlıklı bir beslenme düzeninin oluşturun. Fiziksel aktiviteyi artırın.
