- PUMA ‘dolce vita’ tarzı bir hayatın ‘parola’sını veriyor - 26 Nisan 2024
- Syorell ürünleri ile güneşle mutlu anılar biriktirin - 26 Nisan 2024
- LC Waikiki müşterilerini aktif bir yaşama teşvik ediyor - 26 Nisan 2024
En sık gelişimsel gerilik ve nöbet şikayetleri görülüyor
Özellikle annedeki tiroit hormonu sorunları; iyot, folik asit, vitamin B12, esansiyel yağ asitleri ve protein eksiklikleri doğacak bebeklerin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir.
Medical Park Gebze Hastanesi Çocuk Nörolojisi Uzmanı Dr. Tülün Savaş Gürses; sağlıklı bir beyin gelişimi için sağlıklı bir gebelik ve doğumun şart gerekli olduğunu söyledi. Gürses, “Bu süreçte yaşanabilecek oksijen yetersizliği, erken doğum, doğum öncesi veya doğum sırasında yaşanan kronik stres, enfeksiyonlar, annenin alkol ve sigara kullanması, kimyasal maddelere ve radyasyon maruz kalması, bebeğin beyin gelişimi için riskli durumlardır” dedi. Dr. Gürses, aileleri uyardı ve yapılması gerekenleri sıraladı:
Aileler, nörolojik açıdan çok geniş bir yelpazede, çok farklı şikayetlerle hekime başvuruyor. En sık başvuru sebepleri arasında başta gelişimsel gerilik, nöbet, baş ağrısı geliyor.
Nörogelişimsel geriliği olan bir hastanın gelişimsel geriliği farklı alanlarda olabilir. Kaba motor alan dediğimiz, oturması, yürümesinde gecikmeleri olduğu gibi; dil gelişiminde, sosyal gelişim dediğimiz çevre ve kişilerle iletişim kurmada sıkıntı da yaşayabilirler. Nöbetler çok farklı hastalık bulgusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Hastada basit bir ateşli havale olabildiği gibi; epilepsi veya nadiren menenjit, ensefalit dediğimiz daha ciddi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Ayırıcı tanısı, hastanın kliniğine göre yapılmaktadır.
Epilepsinin ve Serebral Palsinin erken tanısı önemli
Gelişimsel geriliğin erken tanınması ve müdahale edilmesi, hastanın ilerleyen süreçte kendi yaş grubunu yakalaması açısından önemli. Benzer şekilde epilepsinin erken tanısı da önem taşır. Özellikle bebeklik döneminde görülen epileptik spazmın erken tanınması ve erken tedavi edilmesi, hasta için ileride oluşacak sekel için oldukça önemlidir. Otistik spekturum bozukluklarının ve serebral palsili hastaların erkenden tanınması; rehabilitasyon programına alınmaları, beyin gelişimini tamamlamamış bebeğin hayatının ilk yıllarında çok belirleyicidir. Biz bu hastaları tedavi ederken nöronal plastisite’den faydalanıyoruz. Unutulmamalı ki, nöronal plastisite hayatın ilk yıllarında çok daha etkilidir.
Beyin plastisitesi ile SP’de umut var
Beyin milyarlarca nörondan oluşur. Nöronlar, birbirleriyle sinapslar aracılığı ile iletişim kurmaktadır. Bir nöron diğer nöron ile binlerce sinaptik bağlantıya sahiptir. Hasar gören nöronun yeniden çoğalma özelliği yoktur ancak sağlam kalan nöronların, sinaptik bağlantılarını çoğaltarak hasar gören nöronun fonksiyonunu üstlenmesini sağlayabiliriz. Özellikle serebral palside beyin hasarından sonra rehabilitasyonda, beyin plastistesini kullanmaktayız. Bu nedenle, beyin etkilenmesi ve hasarı olan çocuklarda erken rehabilitasyon ile daha güzel sonuçlar elde edilmektedir.
Zekâsının gelişmesi için çevreyi deneyimlemeli
Bebeklerin genel gelişimlerine bakarak üstün zekalı olup olmadıklarını anlamak mümkün değil. Bebeğin gelişimini, kaba motor, ince motor, kişisel sosyal ve dil gelişimi olarak dört grupta inceliyoruz. Zeka bunların dışında, çok farklı bileşenleri ve tanımları olan bir kavramdır. Bilindiği gibi 6 yaşından sonra, zeka testleri olarak bilinen ‘WISC-R’ testi yapılabilmektedir ancak zekâyı ne kadar ölçtüğü tartışmalı bir konudur. Annelere önerim, beynin ‘kullan ya da kaybet’ kuralına göre işlediğini bilmeleri. Kullanırlarsa güçlenir, kullanmazlarsa sinapslar zayıflayarak ortadan kalkar. Bu nedenle çocuklarına sinapslarını çoğaltacak alanlar oluşturmak için, çevresini anlayıp deneyimlemesine izin vermek, neden- sonuç ilişkisi ve çözüm bulmalarına, zorlanmalarına izin vermeleri gerekir.
Beslenme de beyin gelişiminde etkili. Beslenme problemleri, erken çocukluk döneminde nörogelişimsel geriliklere; öğrenme problemlerine ve akademik başarıda düşmeye sebep olmaktadır.
Özellikle iyot, folik asit, B12 vitamin eksikliği esansiyel yağ asitleri ve protein eksiklikleri, beyin gelişimini olumsuz etkilemektedir.
