- Dermatologlara özel bilim ve botanik buluşması - 10 Temmuz 2025
- Nilperi Şahinkaya’dan cilt güzelliğine dair tüyolar! - 10 Temmuz 2025
- Watsons Türkiye 20’inci yılında sahillere iniyor! - 10 Temmuz 2025
Plastiklerin olası tehlikelerinden korunmanın 7 yolu
Gözle görülemeyen ancak her yerde olan mikroplastiklerin yol açtığı tehlikelerin farkında mısınız? Obeziteden kansere bedenimiz için büyük tehdit yaratıyorlar!
Mikroplastikler, okyanuslarımızdan topraklarımıza, içme suyumuzdan sofralarımızdaki balıklara kadar gezegenimizin her köşesinde! Bu minik parçacıklar, artık şişe sularda, tuzda, meyve ve sebzelerde, hatta soluduğumuz havada bile var!
Son araştırmalar, bu partiküllerin insan kan dolaşımında, akciğerlerde ve hatta gelişmekte olan fetüslerin plasentasında bulunduğunu gösteriyor.
Peki, bu mikroskobik plastikler bedeninizde tam olarak ne yapıyor? Bu soruyu, Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım’a sorduk.
Yıldırım, “Dünya genelinde yıllık yaklaşık 400 milyon ton plastik üretiliyor. Bu miktarın, on milyondan fazla çöp kamyonunun taşıdığı yüke denk geldiğini söylemek mümkün” dedi.
Bu konuda yapılması gerekenleri şöyle anlatıyor:
Özellikle plastiklerdeki Bisfenol A (BPA), ftalatlar ve Polivinil Klorür (PVC) gibi zararlı maddeler öne çıkıyor. Plastik parçacıkların akciğer, karaciğer, plasenta ve diğer organlarda bulunabildiğini ortaya koyan araştırmalar mevcut. Hatta çevresel kirlilik sonucu anne sütünde bile yüksek miktarda BPA var.
Plastiklerdeki maddeler kanserle yakından ilişkili
Avrupa Birliği, 2011’den beri biberonlarda BPA kullanımını yasakladı. Araştırmalar BPA maruziyetinin; tiroit fonksiyonlarını bozabildiğine, obeziteye sebep olabildiğine ve prostat ya da meme gibi çeşitli kanserlere yol açabildiğine işaret ediyor. Plastiklere esneklik ve dayanıklılık kazandıran ftalatlar ise üreme bozuklukları, gelişimsel sorunlar ve meme kanseri riskiyle ilişkili. PVC plastikleri üretmek için kullanılan vinil klorürün ise meme kanseri oluşumunu artırabilecek toksik kimyasallar salma riski yüksek.
Plastik kullanımını minimumda tutmak gerekiyor
Özellikle bazı plastik çeşitleri, kimyasal içerikleri nedeniyle daha fazla tehlikeli. Gıda ambalajlarında kullanılan PVC, zararlı kimyasallar salabilmekte. Tek kullanımlık yiyecek kaplarında sıkça bulunan polistiren, muhtemel bir kanserojen olan stiren maddesini gıdalara geçirebilmekte. Polikarbonat plastikten yapılmış su şişeleri ve saklama kapları özellikle ısıya maruz kaldığında BPA salabilmekte.
Bazı çalışmalar, mikroplastik ve nanoplastik parçacıklara maruz kalmanın çeşitli kanser türlerinin gelişimini tetikleyebileceğini ortaya koyuyor. Ayrıca mikroplastiklerin, toksik kimyasalların taşıyıcısı gibi hareket ederek kanser tehdidini artırabileceği yönünde endişeler de var.
Bu önlemleri alabilirsiniz:
Alternatif malzemeler tercih edin: Cam, paslanmaz çelik veya seramik kaplar kullanın.
Plastikleri ısıtmaktan kaçının: Isı, zararlı kimyasalların gıdaya geçişini artırabileceği için yiyecekleri plastik kaplarda ısıtmayın. Ayrıca plastik su şişelerini güneş altında bırakmayın.
Tek kullanımlık plastikleri azaltın: Plastik pipet, çatal-bıçak ve poşet gibi tek kullanımlık plastikleri kullanmayın.
Musluk suyunu filtreleyin: Su filtreleri, musluk suyundaki mikroplastikleri azaltabilmektedir.
Kişisel bakım ürünlerine dikkat edin: Bazı kozmetik ve kişisel bakım ürünleri mikroplastik içerebilmekte. Doğal içerikli ürünleri tercih etmeye gayret edin. Satın almadan önce içeriklerini okuyun.
Çevreye saygılı olun: Geri dönüşüme önem verin.
Paketli ürün tüketimini azaltın: Organik ve taze gıdalar tüketin.
