Sergi, 7 tematik başlıktan oluşuyor
Borusan Contemporary, 2025–2026 kültür-sanat sezonunu, çağdaş fotoğrafın öncü isimlerinden Edward Burtynsky’nin Türkiye’deki ilk büyük kişisel sergisi ile açıyor. Edward Burtynsky: Dönüşen Yeryüzü sergisi, 20 Eylül 2025-16 Ağustos 2026 tarihleri arasında Perili Köşk’te olacak.
Burtynsky’nin Türkiye’de ve dünyanın dört bir yanında çektiği fotoğraflar, endüstriyel faaliyetlerin doğa üzerindeki etkilerini görünür kılıyor. Böylece izleyiciyi hem estetik hem de düşünsel bir deneyime davet ediyor.
Kanadalı sanatçı, güncel projesinin yanı sıra, son 30 yıllık birikiminden ses getiren fotoğraflarına yer veriyor. Marcus Schubert’in küratörlüğünü üstlendiği sergi, yedi tematik başlık altında sunuluyor.
Sanatçı Türkiye’de toprak erozyonu üzerine yeni fotoğraf serisinin üretimi için, 2022 ilkbaharında İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerini kapsayan iki haftalık bir keşfe çıktı. Bu keşif sırasında, kara ve hava yoluyla 3 bin kilometreden fazla mesafe kat edildi. 125-500 metre arası yüksekliklerde drone ve helikopter kullanarak, bu coğrafyanın detaylı hava fotoğraflarını çekti.
‘Erozyon’ serisi 36 fotoğraftan oluşuyor
Fotoğraflar arasında, birleştirilerek geniş açılı ve yüksek çözünürlüklü panoramalar oluşturan çoklu çekimler de yer alıyor. Burtynsky, bu fotoğraflarla izleyiciyi Türkiye coğrafyasının farklı noktalarına götürüyor. Kayseri Yeşilhisar’da erozyon kontrolü amacıyla oluşturulmuş terasları bir tuval inceliğinde sunulmakta… Tuz Gölü’nün sıra dışı doğasını kendine özgü bakış açısıyla yorumluyor. Burdur’daki doğa harikası Yarışlı Gölü’nden Kırşehir’in renkli tarlalarına… Karaman’daki Göksu Nehri Vadisi’nden Ankara, Nallıhan’ın çorak topraklarına… Tüm eserler, Anadolu’nun hem doğal güzelliklerini hem de çevresel dönüşümünü gözler önüne seriyor.
“Geleceğimizi şekillendirmek hâlâ elimizde”
Ödüllü sanatçı Türkiye’deki bu ilk kapsamlı kişisel sergisine dair şunları söylüyor:
“İnsanlığın yeryüzünü nasıl biçimlendirdiği meselesi, bende on yıllardır derin bir ilgi uyandırıyor. Dönüşen Yeryüzü ile Türkiye’de ilk kez, bu yolculuğumun geniş bir kesitini sunarken büyük onur duyuyorum. Sergi, bu topraklardaki erozyonu ele alan yeni çalışmalarımdan, dünyanın farklı köşelerinde son 30 yıl içinde çektiğim karelere uzanıyor. Bu fotoğrafların izleyiciyi, dönüştürmekte olduğumuz gezegenimize karşı ortak sorumluluğumuz ve hâlâ şekillendirme gücünü elimizde bulundurduğumuz geleceğimiz üzerine düşünmeye teşvik etmesini umuyorum.”
Borusan Contemporary Direktörü Dr. Kumru Eren ise “Dönüşen Yeryüzü sergisinin kalbinde, Edward Burtynsky Stüdyosu’nun 2019-2022 arasında Anadolu platosunda gerçekleştirdiği ‘Erozyon’ projesi yer alıyor. 4.5 milyar yıldır oluşum halindeki dünyamızın, sürekli devinim içerisinde bir sistem olduğu ve insanın bu sistem içerisindeki yerini, Burtynsky’nin perspektifinden görmek için sanatseverleri bu görkemli sergiye bekliyoruz.”
“Sanat eseri oldukları kadar uyarı niteliğinde hikayeler”
Serginin küratörlüğünü üstlenen Marcus Schubert, serginin önemini şu sözlerle vurguluyor:
“Burtynsky’nin fotoğrafları görsel bir paradoks yaratıyor. Güzellikleriyle büyülerken aynı anda çağımızın sert gerçeklerini de gözler önüne seriyor. Dönüşen Yeryüzü sergisinde bu gerçekler Türkiye’nin farklı manzaralarında görünür hale geliyor. Ancak eserlerin bütünü, bu hikâyelerin tüm dünyaya yayılan yankılarını da hissettiriyor.
Burtynsky’nin çalışmalarında belgesel olanla şiirsellik sürekli bir denge içinde. Fotoğraflar yalnızca sanat eseri olma özelliği taşımıyor. Aynı zamanda izleyiciyi ilerlemenin ve unutmanın bedeliyle yüzleştiren güçlü bir uyarıyı dile getiriyor. Burtynsky, unutmayı imkânsız hâle getiriyor.”
Türkiye’den Dünyaya Dönüşen Yeryüzü
- Türkiye’deki yeni çalışmalarından oluşan ‘Erozyon’ bölümünün yanı sıra;
- Çağımızı şekillendirmeye devam eden iki temel gücün iç içe geçmiş coğrafyalarının izini süren ‘Su ve Tuz’
- Sahra Altı Afrika ülkelerine odaklanan kapsamlı bir görsel araştırma sunan ‘Afrika Çalışmaları’
- Sanatçının 40 yılı aşkın bir deneyimin ardından yeniden ilk ilham kaynağına döndüğü ‘Doğa’
- İnsan eliyle tamamen bilinçli olarak gerçekleşen bir erozyon sürecini bu negatif mimariler üzerinden işlediği ‘Taş Ocakları’
- Gençlik yıllarında çalıştığı madende başlayan ilgisinin temel bir konu olarak karşımıza çıktığı ‘Berezniki Madeni’
- ‘Sanayi Devrimi’nin sayısız harikasını mümkün kılarken çağımızın en büyük açmazlarından birine yol açan petrolle çetrefilli ilişkimizi incelediği “Petrol”
gibi bölümler izleyicilerle buluşuyor. Kareler, telafisi güç izlere dair estetik ve etik bir gözlem olanağı tanıyor.
Burtynsky’nin fotoğraflarında, insan eliyle dönüşen doğanın acımasız gerçekliği ile bu manzaraların ürkütücü güzelliği çarpışıyor. Bu güçlü ve cesur görsel ikileme tanıklık eden izleyici yoğun bir deneyimin parçası oluyor.
Bu imajlar, yeryüzündeki insan izlerinin uzun vadeli sonuçlarını düşünmemizi sağlıyor. Neleri kaybetmekte olduğumuzu ve gelecek nesiller için inşa ettiğimiz dünyanın sürdürülebilirliğini nasıl koruyabileceğimizi ciddiyetle sorgulamamızı talep ediyor. Ziyaretçileri sadece görsel bir şölenle karşılamıyor. Aynı zamanda derinlemesine bir düşünsel yolculukla da baş başa bırakıyor.
Sergi paralelinde Yuvam Dünya Derneği iş birliğinde iklim krizi ve sürdürülebilirlik alanında farkındalık oluşturulacak özel etkinlikler gerçekleştirilecek. Etkinlikler, farklı yaş gruplarına ulaşarak toplumsal bir etki alanı yaratmayı hedefliyor.
Serginin kitabı kasımda okurla buluşuyor
Sergiye kapsamlı bir yayın da eşlik edecek. Sergiyle aynı adı taşıyan kitapta, sanatçının projelerine ilişkin ayrıntılı metinler yer alacak. Ayrıca Marcus Schubert’in, bu üretimi sanat tarihsel bağlamda yakından incelediği metni okuyucuyla buluşacak. Dr. Kumru Eren’in inceleme yazısı ve görsel dokümantasyonlar da eserde yer alacak. Edward Burtynsky: Dönüşen Yeryüzü kitabı, Kasım ayında sanatseverle buluşacak.
