- D&R’dan yeni yıla özel: Burçlara göre hediye rehberi - 24 Aralık 2024
- Yeni yılı renkli bir panayırla karşılıyor - 24 Aralık 2024
- Aşkın, şansın ve ışıltının zamanı! - 24 Aralık 2024
Nefes daralıyorsa dikkat!
Nefes darlığı ve kuru öksürük, İdiopatik Pulmoner Fibrozis (İPF) hastalığının habercisi olabilir. Özelikle 65 yaş üzeri erkeklerde görülen, toplumda bilinen adıyla akciğer sertleşmesi, organın sertleşip, süngerimsi bir hal almasına yol açmaktadır. İPF’nin henüz kesin bir tedavisinin bulunmadığını belirten Avrasya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Kanan Abbaslı, erken teşhis ve doğru tedavi ile yaşam kalitesinin arttığını söyledi.
Dr. Kanan Abbaslı
Akciğer sertleşmesi nedir?
Akciğer sertleşmesi olarak da bilinen İdiopatik Pulmoner Fibrzis (İPF) akciğer dokusunun kalınlaşması, sertleşmesi ve hastalıklı alanların bal peteği dokusunu andıran bir görünüm kazanmasına verilen addır. Bu hastalıkta hava yolları daralmaz ancak akciğer dokusu kalınlaşır ve sertleşir. Dolayısıyla akciğerlerden kan dolaşımı sistemine oksijen geçişi zorlaşır. Bunun sonucunda da beyin başta olmak üzere kalp ve diğer organlar çalışmaları için ihtiyaç duydukları oksijen miktarını alamaz hale gelir.
Hangi yaş grubunda sık görülüyor
Akciğer sertleşmesinin ülkemizde görülme sıklığı diğer Avrupa ülkeleriyle benzer orandadır ve maalesef gün geçtikçe tanı alan kişi sayısı artmaktadır. Bunun başlıca sebeplerinden biri, insan ömrünün ve hastalığa ilişkin klinik bilgilerin artışıyla erken ve doğrudan tanı konulabilmesidir. Hastalığın tam olarak ne tür özelliklere sahip kişileri doğrudan etkilediği konusunda yeterli bilgiler olmasa da sigara kullanımı ve bazı genetik etkenlerin İPF riskini artırdığı saptanmıştır. Genellikle 65 yaş üzeri erkeklerde kadınlara oranla görülme sıklığı daha fazladırç Solunum yolu ile alınan bazı çevresel toz ya da kimyasallara maruz kalınması, ve romatizmal hastalıklar akciğer sertleşmesine yol açabilir.
Belirtileri nelerdir?
Akciğer sertleşmesinde erken dönemde belirtiler olmayabilir ancak en sık görülen şikayetlerin başında eforla gelişen nefes darlığı ve kuru öksürük gelmektedir. Nefes darlığı sinsi bir şekilde ortaya çıkıp, ilerlemektedir. Kuru öksürük ise ilaçlarının etki göstermediği inatçı bir özellik göstermektedir. Belirtiler hastalar için her ne kadar yaşlılıktan ya da sigara kullanımından kaynaklı gibi gelse de aslında sebebi akciğer sertleşmesi olabilmektedir. Ayrıca hastaların bir kısmının parmak uçlarında çomak parmak olarak da nitelendirdiğimiz bir genişleme söz konusudur. Gelişen bu belirtilerle birlikte halsizlik, iştah ve kilo kaybı, güçsüzlük gibi durumlar da görülebilmektedir.
Erken tanı tedavide fark yaratıyor mu?
Akciğer sertleşmesi, KOAH ve astım gibi hastalıklarla karıştırılabilmekte ve dolayısıyla ayırt edici tanı son derece önem kazanmaktadır. İPF, görüntüleme yöntemlerinde hastalığa özgü tipik bulguların saptanmasıyla konmaktadır. Kan tahlilleri, fiziksel muayene, gerek duyulması halinde romatoloji görüşü ve akciğer tomografisi gibi yöntemler kullanılmaktadır. Eğer tipik bulgular söz konusu değilse, akciğer biyopsisi yapılması gerekebilir. Hastalığın ağırlık derecesi solunum fonksiyon testleri, akciğer tomografisi ve egzersiz testleri göz önünde bulundurularak değerlendirilir. Erken tanı sayesinde akciğer fonksiyonlarında ileri düzeyde kayıp olmadan tedaviye başlamak mümkündür.
Akciğer sertleşmesi tedavi edilebilir mi?
Yaşın ilerlemesine de bağlı olarak normal bireylerde de solunum fonksiyonlarında doğal kayıplar yaşanmaktadır. İPF’de bu süreç çok hızlanmıştır. Akciğer sertleşmesini iyileştiren kesin bir tedavi yöntemi henüz olmasa da son yılarda yapılan çalışmaların verdiği sonuçlara göre iki etken madde yavaşlamasına ve belirtilerin hafiflemesine yardımcı olabilmektedir. İleri düzeydeki hastalıklarda ise akciğer nakli için kişiler uygun merkezlere yönlendirilmektedir.
