- D&R’dan yeni yıla özel: Burçlara göre hediye rehberi - 24 Aralık 2024
- Yeni yılı renkli bir panayırla karşılıyor - 24 Aralık 2024
- Aşkın, şansın ve ışıltının zamanı! - 24 Aralık 2024
Doğuştan bebeklerde de görülüyor
Görme azalmasına yol açan katarakt, toplumda sık görülen bir hastalık. Bilinenin aksine sadece yaşlılarda görülmüyor. Gelişimini önlemek mümkün değil ancak bazı önlemlerle riski azaltmak mümkün.
Katarakt ve tedavisi hakkındaki güncel gelişmeleri Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Coşar ile konuştuk.
Katarakt nedir?
Gözün içindeki saydam lensin saydamlığını kaybedip, bir perde gibi görmeyi engellemesine katarakt denir. Sadece yaşlılarda değil, doğuştan bebeklerde de ortaya çıkabiliyor. Kortizon kullanımı, şeker hastalığı ve travmalar nedeniyle genç yaşlarda da gelişebiliyor. Yaşa bağlı katarakt gelişiminde pek çok etkenin rolü olduğu düşünülüyor. Lens yaşlandıkça, ağırlığı ve kalınlığı artıyor; lens çekirdeği sıkışıyor ve sertleşiyor. ‘Kristalin’ ismi verilen lens proteinleri kimyasal bir değişim geçiriyor, bunun sonucunda lensin saydamlığı azalıyor.
Kataraktın belirtileri nelerdir?
- Görmede azalma
- Işıklarda dağılma-saçılma
- Miyopi (belli tip kataraktlarda yakın gözlüğüne ihtiyaç duymadan okuma)
- Renk tonlarını ayırt etmede zorluk
- Çift görme
Korunmak için nelere dikkat etmek gerekiyor?
Hiçbir önlemin katarakt gelişimini engellediği kesin ve bilimsel olarak ispat edilmemiştir. Ancak aşağıdaki tavsiyelere uymak, riski azaltabilir:
- Sigarayı bırakın.
- Katarakt riskini artıran şeker hastalığı ve hipertansiyon gibi hastalıkların tedavilerini ihmal etmeyin.
- Bolca meyve ve sebze yiyin.
- Güneş gözlüğü takın.
- Aşırı alkol tüketmeyin.
Kataraktın tedavisi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Kataraktın ilaçla veya göz damlası ile tedavisi mümkün değil. Günümüzde tek tedavi şekli ameliyat. Katarakt ameliyatı, ‘fakoemülsifikasyon’ denen yöntemle gerçekleştiriliyor. Kısaca ‘fako’ denen bu yöntemde, ultrason enerjisi ile kataraktlı lens parçalanarak temizleniyor. Günümüzde ameliyatın belli basamaklarında femtosaniye lazer de kullanıyor. Lazer kullanıldığı zaman ameliyata ‘femtokatarakt’ veya ‘femtofako’ deniyor.
Ameliyat nasıl gerçekleşiyor?
Ameliyat sırasında göz uyuşturucu damlalarla uyuşturuluyor ve hastaya koldan sakinleştirici veriliyor. Ameliyat 15-20 dakika sürüyor. Ameliyat sırasında ağrı hissedilmiyor. İki göz aynı seansta ameliyat edilmiyor. İki gözün ameliyatları arasına tercihen bir hafta ara konuyor. Ameliyat sonrası göz üzerine şeffaf bir koruyucu örtülüyor.
Ameliyat sonrası süreçte nelere dikkat edilmesi gerekiyor?
Ameliyat sonrası hastanede yatmaya gerek kalmıyor. Ameliyatın ertesi günü göz kontrolü yapılıyor. İlk birkaç günden sonra görme iyice netleşiyor. Yaklaşık bir ay kadar, göz doktorunuzun reçete ettiği göz damlalarının kullanılması öneriliyor. İlk bir hafta boyunca göze su kaçırılmaması, aşırı ağırlık kaldırılmaması ve gözlerin ovuşturulmaması gerekiyor.
Operasyondan bir ay sonra gözlük muayenesi yapılıyor. Uzak görüş için çoğu kez hiç gözlük gerekmiyor, ama nadiren ince bir gözlük ihtiyacı devam edebiliyor.
Yakın gözlüğü gerekliliği ise göz içine konan lens tipine göre değişiyor. Eğer göz içine uzak ayarlı lens konduysa, okurken yakın gözlüğü takılması gerekiyor. Ancak göz içine akıllı lens konduysa, yakın gözlüğü ihtiyacı da yüzde 90 oranında ortadan kalkıyor.
