- D&R’dan yeni yıla özel: Burçlara göre hediye rehberi - 24 Aralık 2024
- Yeni yılı renkli bir panayırla karşılıyor - 24 Aralık 2024
- Aşkın, şansın ve ışıltının zamanı! - 24 Aralık 2024
Sıklığı özellikle 2-5 yaş arasında artış gösteriyor
Halk arasında kan kanseri olarak bilinen lösemi, çocuklarda en sık görülen kanser türü olarak tanımlanıyor. Çocuklarda ilaca rağmen düşmeyen ateş, geçmeyen yorgunluk ve ciltte morartılar en belirgin belirtileri arasında. Erken tanı ve doğru tedavi planlaması lösemi ile mücadelede önemli rol oynuyor.
Memorial Şişli/Ataşehir Hastaneleri Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Betül Tavil, ‘Dünya Lösemili Çocuklar Haftası’ dolayısıyla lösemi ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Çocukluk çağı kanserleri görülme sıklığı açısından değerlendirildiğinde ilk sırada lösemiler yer alır. Erişkinlerden farklı olarak çocukluk çağında lösemilerin büyük çoğunluğu Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL) daha sık gözlenir. Akut Lenfoblastik Lösemi, çocukluk çağı lösemilerinin yüzde 80 kadarını oluşturan ve çocukluk çağında en sık görülen lösemidir. ALL görülme sıklığı özellikle 2-5 yaş arasında artış göstermektedir. ALL erkeklerde kızlara göre daha fazla saptanır.
Hamilelik döneminde de dikkatli olmak gerekiyor
Çocukların önemli bir çoğunluğunda lösemi gelişimini açıklayabilecek bir risk faktörü yoktur. Ancak bazı olgularda kalıtsal ve çevresel risk faktörleri saptanabilir. Bebek anne karnındayken alkol, pestisidler, benzen gibi toksik maddelere maruz kalınması, bazı yiyecekler, viral enfeksiyonlar ve radyasyona maruziyet lösemiye yol açabilir. Çeşitli kromozom anomalileri lösemiye yatkınlığa yol açar. Örneğin Down sendromlu (trizomi 21) çocuklarda lösemiye yatkınlık artmıştır. Genetik faktörler dışında, çevresel faktörler de lösemi gelişmesinde önemlidir. Çevresel risk faktörleri arasında iyonize radyasyon, bazı ilaçlar, petrol ürünleri, benzen gibi organik maddeler, herbisid ve pestisidler vardır.
Bu belirtileri önemseyin
- İlaçlara rağmen düşmeyen ateş veya titreme
- Kalıcı yorgunluk, halsizlik
- Sık veya şiddetli enfeksiyonlar
- Kilo vermek
- Şişmiş lenf düğümleri, karaciğer veya dalak büyümesi
- Kolay kanama veya morarma
- Burun ve diş eti kanamaları, boyun ve koltuk altı lenf bezlerinde, karında şişlik, diş etlerinde kabarma
- Ciltte küçük kırmızı lekeler (peteşiler)
- Özellikle geceleri aşırı terleme
- Kemik ağrısı veya hassasiyet
Akut löseminin başlangıç bulguları kısa sürelidir ve farklılıklar gösterebilmektedir. Hastalarda sıklıkla iştahsızlık, halsizlik, yorgunluk, aralıklı ateş, kemik ağrısı ve beniz solukluğu gibi tablolar görülmektedir. Hastalık ilerledikçe kemik iliği yetmezlik bulguları ve kemik ağrıları belirgin hale gelir. Lenf bezlerinde büyüme, karaciğer ve dalak büyüklüğü, testislerde büyüme, solunum sıkıntısı, baş ağrısı ve kusma gibi santral sinir sistemi bulguları gelişmektedir.
Fizik muayenede solukluk, halsizlik, üzerine basmakla solmayan deri döküntüsü, deride morartılar, lenf bezinde şişlikler, kemik veya eklem ağrıları genellikle vardır. Solunum sıkıntısı gelişebilmektedir. Hastaların bazılarında tanıda santral sinir sistemi bulguları izlenebilmektedir. Bazı hastalarda böbrek yetmezliği, kemik tutulumu, kardiyak tutulum da gerçekleşebilmektedir.
Kemik iliği incelemesi çok önemli
Kemik iliği yetmezliğine ait bulgular (anemi, trombositopeni, lökopeni veya lökositoz) ve periferik kan bulguları lösemiyi düşündürür. Hastanın klinik tablosu ve laboratuvar tetkiklerinin sonuçları dikkatlice değerlendirilmelidir. Lösemiden şüphelendiğinde öncelikle kemik iliği incelemesi yapılmalıdır. Kemik iliği aspirasyonu lösemi tanısının konulmasında en değerli yöntemdir. Yüzde 30’dan fazla lenfoblast kanser hücrelerinin görülmesiyle ALL; yüzde 20’den fazla miyeloblast kanser hücrelerinin görülmesiyle AML tanısı konmaktadır.
Kemik iliği nakli hayat kurtarabilir
Lösemi mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Çocuklarda lösemiye ait belirtiler görüldüğünde vakit kaybedilmeden kan hastalıkları ile onkoloji konusunda uzman bir doktor ve tam donanımlı bir hastaneye başvurulmalıdır. Son yıllarda modern tedavi yöntemleri sayesinde lösemi hastalarında yaşam kalitesi ve süresi artmaktadır. Özellikle kemik iliği nakli bazı hastalarda hayat kurtarıcı bir tedavi seçeneğidir. Kemik iliği nakli olan çocuklar yaşıtları gibi sağlıkla büyüyüp gelişebilmektedir.
