Ev hijyeninde nelere dikkat etmelisiniz?
Mevsim geçişleri, polenler, küf sporları ve hızla değişen hava koşulları alerjilerin sık görülmesine neden oluyor. Solunum yollarını doğrudan etkileyen ve geniz akıntısı, hapşırma, nefes darlığı, öksürme gibi şikayetlerle ortaya çıkan bu alerjik reaksiyonlar yaşam konforunu etkiliyor.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Arif Keleşoğlu, sonbahar alerjilerinde alınabilecek önlemler ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi:
Alerji astım ataklarını tetikleyebiliyor
Sonbahar alerjileri, genellikle mevsimsel alerjik rinit (saman nezlesi) olarak bilinen bir durumdur. Ve bağışıklık sisteminin çevresel alerjenlere aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkar. En yaygın tetikleyiciler arasında polenler, küf sporları, ev tozu akarları, viral enfeksiyonlar ve hava değişimleri var. Sonbaharda ağaçlardan dökülen yapraklar küf oluşumunu artırıyor. Soğuyan hava ile birlikte, kapalı alanlarda bulunulan sürenin ev tozu akarlarına maruziyetin artmasına yol açar. Ayrıca sonbaharda çimen polenleri de alerjide tetikleyicidir. Ortaya çıkan alerji hapşırma, burun akıntısı, gözlerde sulanma, kaşıntı, öksürük ve hatta astım atakları şeklinde kendisini gösterebilir.
İlkbahar alerjisi olanlar dikkat!
Sonbahar alerjileri her yaş grubunu etkileyebiliyor ancak belirli gruplar daha büyük risk altındadır. Çocuklar ve yaşlılar, bağışıklık sistemlerinin hassas olması nedeniyle daha fazla etkilenir. Alerjiye genetik yatkınlığı olanlar, astım veya diğer solunum yolu hastalıkları geçmişi bulunanlar da ön plandadır. Ayrıca, şehirlerde yaşayanlar veya nemli bölgelerde oturanlar küf sporlarına daha fazla maruz kaldıkları için belirtileri şiddetli yaşayabilmekte. Kadınlarda hormonal değişiklikler, erkeklerde ise mesleki maruziyet (örneğin bahçıvanlık) riski artırabilir.
Şikayetler kışın da devam edebiliyor
Alerjilerin etkisi ve süresi alerjenlerin yoğunluğuna ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişiyor. Tipik olarak, sonbahar alerjileri Eylül-Ekim aylarında zirve yapıyor. Kasım-Aralık aylarında havaların soğumasıyla azalıyor. Polen seviyeleri düştüğünde veya küf sporları azaldığında belirtiler hafifliyor. Ancak tedavi edilmezse haftalarca sürüyor. Antihistaminikler veya kortikosteroidler ile olumsuz etkiler 1-2 hafta içinde kontrol altına alınabiliyor. Ancak, kronik vakalarda hafif semptomlar bahara kadar devam ediyor.
Ev tozu akarı ve küf gibi bazı kapalı alan alerjenleri yıl boyu aktif kalabiliyor. Bu nedenle alerjik belirtiler bazı kişilerde kış boyu da sürüyor. Polenler kışın azalsa da, soğuk hava solunum yollarını etkilediği için şikayetler devam ediyor. Eğer alerjiniz yıl boyu sürüyorsa, kışın da hapşırma veya öksürük oluyor. Bu durumda, nem kontrolü, yatak örtülerinin sık ve etkili yıkanması, toplu yerlerden kaçınmak ve grip aşısını yaptırmak gibi önlemleri almak gerekiyor.
Şikayetleri yüzde 70-80 oranında azaltabilirsiniz
- Alerjenlerden kaçının: Polen seviyelerinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmamaya çalışın. Pencereleri kapalı tutun. Klima filtrelerini düzenli değiştirin. Evde nem oranını yüzde 30-50 arasında tutarak küf oluşumunu önleyin.
- Hijyen tedbirleri alın: Düzenli ev temizliği yapın, yatak çarşaflarını sıcak suda yıkayın. Dışarıdan döndüğünüzde kıyafetlerinizi değiştirin ve duş alın.
- Tıbbi tedavi Antihistaminik ilaçlar, burun spreyleri veya alerji aşıları etkili olabilmekte. Astım riski varsa, hekiminizin size uygun gördüğü, inhalerinizi kullanmayı ihmal etmeyin.
- Doğal destekler: Bitkisel çaylar semptomları hafifletebiliyor. Ancak doktor onayı olmadan kullanmayın.
Beslenme ve vitamin desteği faydalı
Dengeli beslenme (C vitamini zengini meyveler, omega-3 yağ asitleri), düzenli egzersiz ve yeterli uyku, vücudun alerjenlere karşı direncini artırıyor. Probiyotikler ve D vitamini takviyesinin, bazı çalışmalarda alerji belirtilerini azalttığı görülmüştür. Ancak bağışıklık güçlendirme alerjiyi tamamen ortadan kaldırmaz. Sadece şikayetleri yönetmeye yardımcı oluyor. Alerji bağışıklıkta bir aşırı reaksiyon olduğundan, asıl tedavi alerjene odaklanmaktır.
