Halk arasında ‘saman nezlesi’ diye bilinen alerjik rinit, özellikle bahar aylarında polen alerjisi olan çocuklardagözlerde sulanma, burun akıntısı ve kaşıntı yaparak hapşırık krizlerine yol açıyor. Ev tozu akarları, küf mantarları ve hayvan tüyleri nedeniyle yıl boyu süren rinit ise çocukların, eğitim hayatlarını ve sosyal yaşamlarını olumsuz etkiliyor.
Uz. Dr. Melahat Yeni
Memorial Kayseri Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Melahat Yeni, alerjik rinitten çocukları koruma yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Çocukluk çağı astımından üç kat daha fazla görülen alerjik rinit, hırıltı ve öksürüğe yol açarak astımlı çocuklarda tabloyu daha da kötüleştirebilir. Alerjik rinite genellikle ev tozlarının (akarlar), mevsimsel rinite ise polenlerin neden olduğu bilinir. Ev tozlarının neden olduğu durum yıl boyu sürerken, polenlerin neden olduğu alerjik rinit, mevsimseldir. İlkbahar ve sonbaharda çimen, yabani ot ve bazı ağaç türlerinin polenleri, rüzgar ve diğer etkenlerle serbest kalır. Genellikle ilkbahar ve sonbaharın ilk aylarında bazı bitkiler daha sık polen üretirken, yılın 10 ayında az da olsa polen maruziyeti ortaya çıkabilir.
En çok çim poleni görülüyor
Ağaç polenleri ilkbaharda atmosferde yoğun bir şekilde uzun süre havada kalabilir. Çimen ve tahıl polenleri ise ilkbahar ile yaz mevsimi başında, yabani ot polenleri de yaz sonu ve sonbaharda yoğun olarak bulunur. Polen yoğunluğu, mevsimlere ve bölgenin bitki örtüsü ile o sene bölgenin aldığı yağış ve sıcaklık gibi hava şartlarına göre değişmektedir. Ülkemizde ise en sık çim poleni görülür.
Rüzgarlı havalarda belirtiler artıyor
Polenlerin havada taşınması sırasında alerjik bünyeli çocuklarda hapşırık, burun akıntısı ve tıkanıklığı, gözlerde sulanma, öksürük gibi reaksiyonlar ortaya çıkar. Ayrıca tat almada güçlük, göz çevresinde şişlik, sağlıklı nefes alıp verilemediği için halsizlik ve yorgunluk, okula gidememe, uzun dönem ilaç kullanma zorunluluğu gibi nedenler sosyal yaşamı da olumsuz etkiler.
Akarlar yıl boyu süren alerjinin nedeni
Mevsimsel olmayıp yıl boyu süren alerjik rinite ise ev tozu akarları, küf mantarları ve hayvan tüyleri neden olmaktadır. Eklem bacaklılardan olan ev tozu akarları, gözle görülemeyen ancak mikroskopla seçilebilen küçük canlılardır. Çoğunlukla ev içindeki sıcak ve nemli ortamları sever ve çok hızlı çoğalır. Alerjinin ana nedeni olan akarlar insanların deri döküntüleri ile beslenmektedir.
Polen alerjisi ve alerjik rinit yapan etkenlere karşı önlem alınmalı, tedavi sürecinde geç kalınmamalı. Çocukların sık kullandığı ortamlardaki alerjenler uzaklaştırıldığında veya dış ortama çıkarken gerekli önlemler alındığında, alerjik rinit semptomları kendiliğinden hafifleyecektir. Şikayetleri şiddetli olan çocuklarda burun açıcı spreyler, kaşıntıyı azaltıcı alerji şurupları, solunum sıkıntısı yaşayanlarda ise nefes açıcı ilaçlar maske ile verilebilir.
Bahar alerjisi için alınması gereken önlemler
Polen alerjisi olan çocuklar dışarı çıkarken maske, gözlük kullanmalı, uzun kollu giysiler giymeli.
Dışarıdan eve dönüldüğünde giysiler kapı önünde çıkarılmalı.
Çocuklar bol su ile duş aldırılmalı, saçları ve yüzü yıkanmalı.
Polen dönemlerinde çamaşırlar kapalı ortamda kurutulmalı.
Güneşli, rüzgarlı ve kuru havalar ile sabahın erken saatlerinde polen miktarı arttığı için çocukların dışarı çıkması sınırlandırılmalı.
Alerjik rinitli çocuklar için alınabilecek önlemler
Evdeki halılar kaldırılmalı, toz tutan pelüş oyuncak evde bulundurulmamalı.
Ev sık sık havalandırılmalı. Kuru havada özellikle nem oranı yüzde 50’nin altına indiği için ev tozu akarları yaşayamaz.
Çocuklar için hipo alerjik yastık kılıfları kullanılmalı.
Tozu dış ortama kaçırmayan hepa flitreli elektrik süpürgeleri tercih edilmeli.
Evde ve özellikle çocukların yatak odasında evcil hayvan bulundurmamaya özen gösterilmeli.