- Anneler için kusursuz kirpikler ve kaşların sırrı - 11 Mayıs 2024
- Daha az kırılma riski ve kalıcı renk garantisi - 11 Mayıs 2024
- Beyazlatma Etkili Formülü ile S’he Vec Roll on the Floor - 11 Mayıs 2024
Yaşa göre çocuklarda pandemi kaygısı
Yeni tip koronavirüs salgını her yaştan çocuğun psikolojisini etkiledi. Uzmanlar kaygı ve stres kaynaklı olarak çocuklarda uykusuzluk, korkulu rüya, iştahsızlık, huzursuzluk görülebileceğini belirtiyor. Ayrıca pandemi dönemini yaşayan çocuklar gelecekte kaygı düzeyleri yüksek bireylere dönüşebilir.
Doç. Dr. Sebla Gökçe
Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bölümü’nden Doç. Dr. Sebla Gökçe, çocuk ve ergenlerin pandemiden nasıl etkilendiğini her yaş grubu için ayrı ayrı anlattı:
0-1 yaş
Annenin, babanın, bakım verenlerin kaygısı bebeklerde huzursuzluk, uyku ve beslenme problemleri şeklinde ortaya çıkıyor. Bu durum çocuğun gelecekte hayatla ve diğer insanlarla kurduğu ilişkileri olumsuz etkileyebilir.
1-3 yaş
Konuşmaya, hareket özgürlüğü kazanmaya ve sosyalleşmeye başlayan çocuklar, pandemi döneminde ayrılık kaygısı, anneye-babaya yapışma, ayrılmak istememe, onların yokluğunda huzursuzluk, davranış problemleri gösterebiliyor. Uykuya dalamama, sık uyanma, korkulu rüya görme, iştahsızlık, huzursuzluk, öfke nöbetleri, uyku ve beslenme problemleri de ortaya çıkabiliyor.
İnsanların sürekli maske ile gezmeleri, birbirlerinden uzak durmaları, dokundukları yerlerden mikrop, virüs bulaşır kaygısı nedeniyle gösterdikleri davranışları gözlemlemeleri, öğretmenlerinin bu konularda sürekli uyarması dış dünyayı tehlikeli algılamalarına yol açabilir. Pandemide, dış dünyaya güvensizlik algılarının oluşması, gelecekte kaygı düzeyi yüksek bireylere dönüşmelerine neden olabilir.
3-6 yaş
Okul öncesi bu dönemde ailenin çocuğa yansıyan olumsuz duygularının yanı sıra, uyaran eksikliği, sosyal çevre eksikliği sebebi ile sosyal, bilişsel gelişimi beklenenden daha yavaş olabilir. Bu yaş grubunda çocuklar virüsleri onlara ve sevdiklerine zarar verebilecek canavarlar olarak algılayabilir. Dış dünyadan bu sebeple daha çok korkabilirler. Özellikle onları korkutabilecek görsellerden, konuşmalardan korumak çok önemli.
Bu korkular günlük hayatlarına tek başına kalmak istememe, bakım verenlerinden ayrılmak istememe, uykuya dalmada güçlük, sık uyanma, korkulu rüyalar, gün içinde huzursuzluk, öfke şeklinde kendini gösterebiliyor.
6-11 yaş
Online eğitim döneminde sorumlulukların yerine getirilmesindeki zorluklar, fiziksel aktivite azlığı, akranları ile vakit geçirememeleri, ailelerin öğretmen rolüne geçmesi nedeniyle kaygı, tükenmişlik, öfke gibi olumsuz duygu yoğunluğunda artış ve aile içi çatışmalarda artış görülebiliyor. Ölümü algılayabilen bu yaştaki çocuklar bir yakınını kaybettiyse kaygıları daha da artıyor. Mutsuzluk, isteksizlik, derslere odaklanamama, öğrenme güçlüğü, uyku problemleri, aşırı yeme ya da iştahsızlık, beslenmeyi reddetme gibi yeme problemleri ortaya çıkabiliyor.
11-14 yaş
Ergenliğin başlangıcı ve orta evrelerindeki bu çocuklar akranları ile görüşememeleri, sosyal hayatın eksikliği, sürekli aileleriyle birlikte ve onların kontrolünde olmaktan çok etkileniyor. Pandeminin varlığını inkar etme eğilimi, etkilenmiyor görünme de bu grupta sık yaşanıyor. Sorumluluklardan kaçma, akademik kayıplar, odaklanma ve motivasyon güçlükleri, enerji azlığı, zevk aldığı aktivitelere ilgi kayıp, uyku ve yeme sorunları, öfke, aile içi çatışmalar ile ekran, oyun, internet bağımlılığı görülebiliyor.
15-18 yaş
Ergenliğin orta ve geç dönemlerindeki bu yaş grubunda, normal dönemlerde de sık görülen gelecek kaygısının dozu artabiliyor. Akranlarından uzak olmaları, aile ile daha fazla vakit geçirme ve sorumluluklarının daha fazla hatırlatılması, çatışmaları, gelecek kaygıları ve depresif bulguları artırabiliyor. Bu grupta umutsuzluk, değersizlik, çaresizlik gibi depresif bulgularda, depresyon sıklığında artış, kendine zarar verme, intihar girişimleri bile görülebiliyor.
