- D&R’dan yeni yıla özel: Burçlara göre hediye rehberi - 24 Aralık 2024
- Yeni yılı renkli bir panayırla karşılıyor - 24 Aralık 2024
- Aşkın, şansın ve ışıltının zamanı! - 24 Aralık 2024
Moleküller hedefi buluyor
Halk arasında atom tedavisi olarak bilinen, ışın yayan iyot atomunun hastaya verilmesi işlemi son yıllarda birçok kanser tedavisine umut oluyor. Hedefe yönelik moleküller, nükleer tıp laboratuvarında işaretlenerek çoğunlukla damar yoluyla hastaya veriliyor. Tiroid kanseri hastaları, yüzde 90 üzerinde bir kez iyot alarak tedavi oluyor. Bu işlem nöroendokrin tümörlerde ise yüzde 82 oranında tedaviye katkı sağlıyor.
Doç. Dr. Nalan Alan Selçuk
Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Nükleer Tıp Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Nalan Alan Selçuk, ‘nükleer tıp tedavi yöntemleri’ ve başarı oranları hakkında bilgiler paylaştı. Atom tedavisinin özellikle tiroid kanseri tedavisinde 1940’ların başından bu yana kullanıldığını ifade eden Selçuk; “Bu tedaviyi son 20 yıldır ise prostat kanseri ve nöroendokrin tümör adını verdiğimiz bağırsak ve mide kaynaklı nöron ve sinir hücrelerinden köken alan tümörlerde; karaciğer tümörlerinde yaygın bir şekilde kullanmaya başladık”
‘Bu moleküller hedefe yönelik ve gideceği organı buluyor’
Atom tedavisinde kişiye zarar vermeyecek dozlarda radyoaktif maddeler vücuda gönderiliyor. Son zamanlarda hedefe yönelik tedaviler ya da akıllı tedaviler diye adlandırdığımız tedavilerden bir tanesi de atom tedavisi. Hedefe yönelik, gideceği organı bulabilen bu moleküller nükleer tıp laboratuvarında işaretlenerek genellikle damar yoluyla hastaya veriliyor. Moleküller hedefi buluyor, hücre içerisine giriyor. Burada sadece tümör dokusunu yok ediyor. Vücudun diğer alanlarına daha az radyasyon vererek daha güvenli, seçici bir tedavi yöntemi tercih ediliyor.
‘Büyük bir tiroid kanserinde ilk basamak atom tedavisi’
Tümörün boyutu, patolojik tipi, yayılım paterni gibi özellikler, örneğin boyunda lenf nodu yayılımının olması gibi, bize hastanın atom tedavisi alıp almayacağını belirliyor. Atom tedavisinden kastımız ise ‘iyot 131’ tedavisidir. Genellikle bu hastalar yüzde 90 üzerinde bir kez iyot alarak tedavi oluyor. Tabii burada ameliyat sonrası geride kalan doku miktarı, tiroid bezinin iyodu yakalama kapasitesi, hastalığın tip de tedavi başarısını artıran faktörlerdir. Halk arasında pankreas kanseri hızlı ilerleyen ve öldürücü bir kanser türü olarak biliniyor.
Pankreas kanserinin ilerleyişi çoğunlukla hızlı ve tedavi seçenekleri normal hücre tipine göre zordur. Ancak pankreasın hücre tipi nöroendokrin içeriyorsa bu hastalıkların da tedavisi söz konusu. Atom tedavisi sonrasında bu grupta oldukça yüz güldürücü sonuçlar alıyoruz. Pankreasın nöroendokrin kökenli tümörlerinden bahsediyoruz. Bu tümörler en sık karaciğere metastaz yapıyor. Böyle bir durum olsa bile akıllı moleküllerle hastayı tedavi şansımız ya da tümörün ilerlemesini durdurarak hastanın yaşam kalitesini artırmamız mümkün.
Cerrahi ya da kemoterapiye cevap vermiyorsa?
Nöroendokrin kanserler; mide, bağırsak pankreas, akciğer ve tiroid başta olmak üzere birçok organın ortak bir tümörü. Bu kanserlerde de cerrahi şansı olmayan ya da kemoterapiye cevap vermeyen ilerlemiş hastalarda atom tedavisini kullanıyoruz. Çünkü nükleer tıpa gelen hastalar artık kanserin 3 ve 4’üncü evresindeki hastalar. Kanser tedavisinde uygulanan klasik yöntemler yani cerrahi, kemoterapi, radyoterapi seçeneklerini yitirmiş hastalar. Bu hastalar son dönemde bize geldiği için yaşam beklentileri kısa oluyor. Buna rağmen amacımız bu hastalıkları durdurmak, kişilerin ömrünü uzatmak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Nöroendokrin tümörlerin yüzde 82 oranında ileri dönemdeki hastalıkları durdurduğu tedaviye katkı sağladığı güncel verilerle ortaya konuldu. Bu hastalar bize umutlarını yitirmiş şekilde geliyor ve buna rağmen oranlar yüz güldürücü olabiliyor.
