- DESA’nın yeni marka yüzü Hafsanur Sancaktutan oldu - 4 Ekim 2024
- CLEAR Men’in Marka Yüzü: UEFA Yılın Futbolcusu Erling Haaland - 4 Ekim 2024
- Bahçeden toplanan ürünlerle sağlıklı atıştırmalıklar yapıldı - 4 Ekim 2024
Diz ağrılarına cerrahi çözümler
Kıkırdak bozulmasıyla orta ve ileri yaşta ortaya çıkan eklem bozuklukları, ileri teknoloji cerrahi yöntemlerle tedavi edilebiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, bu hastaların tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler hakkında bilgi verdi.
Ameliyatlar; kıkırdağı bozan bazı romatizmal hastalıklar, geçirilmiş travmalar, genetik kaynaklı osteoartrite bağlı diz ve kalça eklemlerinde meydana gelen bozulmalar için uygulanabiliyor.
Hastaların ilk şikayetlerinin hareket kısıtlılığı olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, hastaların yaşadığı şikayetlere ilişkin şu bilgileri verdi: “Hastalar kalça ve diz eklemlerini rahat hareket ettiremiyor. Sonrasında buna şiddetli ağrı da ekleniyor. Zamanla ağrı ve hareket kısıtlılığı, hastanın günlük fonksiyonları ile yaşam kalitesini düşürdüğünden, kişi çoraplarını ve ayakkabılarını giyemez, alaturka tuvalet kullanamaz hale geliyor. Özellikle merdiven çıkıp inmede büyük sorun yaşıyor. Diz protezine aday hastalar çoğunlukla tırabzana tutunup, merdivenleri yan yan inmek zorunda kalıyor. Oturdukları yerden kalktıklarında ise ilk birkaç adımı çok zor atıyor. Yürüme mesafeleri de gitgide kısalıyor. Dolayısıyla yaşamdan kopup, yavaş yavaş evin içine doğru itilmeye başlıyor. Bir süre sonra da tamamen toplum dışı kalmış, evde yaşayan kişiler haline dönüşüyor.”
Kıkırdaki tıraşlanarak, kaplanıyor
Diz ve kalça protezi ameliyatları, genellikle orta ve ileri yaş grubu hastalara uygulanıyor. Romatizmal hastalıklar nedeniyle çok genç yaşta eklemleri ileri derecede bozulmuş hastalarda, bu eklemlerin dondurulması yerine hareketin devamı için protez uygulanıyor. Böylelikle en verimli çağlarında hastaların aktif, ağrısız ve hareketli bir yaşam sürmesi sağlanıyor. Protez denildiğinde söz konusu materyalin takma bir eklem olduğu düşünülüyor. Oysa eklemi çıkarıp yerine suni bir eklem koymaktansa, mevcut eklemleri oluşturan kemiklerin üzerindeki bozulmuş kıkırdak tıraşlanarak, yüzeyi kaplanıyor.”
Hastanın durumuna göre protez seçiliyor
Diz eklemlerinde hem yarım hem de total protez; kalçada ise kırık varsa yarım, kireçlenme durumunda ise total protez kullanılıyor. Total protez ameliyatlarıyla; eklemin iki yüzünü birden değiştirerek, ağrıyı tamamen ortadan kaldırmak amaçlanıyor. Yarım protez uygulamasında ise eklemin bir tarafı korunmuş ve sağlıklıysa, sadece bozulmuş yüzey değiştiriliyor. Yarım protezlerin sağ kalım oranının 15-20 yılda yüzde 80’in üzerindeyken, total protezlerde daha yüksek değerlere ulaşılabildiğine dikkat çeken Doç. Dr. Turhan Özler, eğer hastanın yaşı uygunsa ve eklem tamamen harap olmuşsa total protezin tercih edildiğini söyledi.
Kadınlar daha çok etkileniyor
Diz ve kalça protezi ameliyatlarında cinsiyet, hasta profilinde etkili oluyor. Genele bakıldığında; bu ameliyatlar kadınlarda, erkeklere oranla daha fazla yapılıyor. Özellikle diz protezi ameliyatlarının sıklıkla kadınlara uygulanmasında, menopoz sonrası ortaya çıkan kemik erimesi ve buna bağlı etkenlerin eklemler üzerinde bıraktığı olumsuz etkiler büyük rol oynuyor. Doç. Dr. Turhan Özler, eklemlerdeki açısal bozulmalar ile kemiklerdeki zafiyetin, eklem bozulmalarında yavaş yavaş artışa yol açtığını söyleyerek, “Erkeklerin kas gücünün fazla olması ve ağrıyı daha iyi tolere edebilmeleri de bu farkın görülmesinde önemli rol oynuyor” diye konuştu.
Dünya Sağlık Örgütü’nün diz ve kalça eklemi protez ameliyatlarını yüzyılın en başarılı cerrahileri arasında gösterdiğini hatırlatan Özler, sözlerine şöyle devam etti: “Ortalama bir saat süren cerrahiler, belden kateter takarak epidural anesteziyle ağrısız yapılabiliyor. Diz ya da kalça protezi uygulanan hastalar, ameliyatın ertesi günü yürütülüyor.”