- Yeni yıl için hediye arayışında olanların telaşına son verecek - 8 Aralık 2024
- Yeni yılın tüm renkleri Anker’in yeni hoparlöründe - 8 Aralık 2024
- Yeni yıl için şık ve pratik hediye önerileri - 8 Aralık 2024
Düşmeye bağlı kırık riskini artırıyor
Uzun yıllar yaşlı kişilerin hastalığı olarak tanımlanan sarkopeni, günümüzde daha erken yaşlarda ortaya çıkıyor. Hastalığın yaşam kalitesini bozmasının yanında morbidite ve mortaliteyi artıran önemli bir geriyatrik sendrom olduğunu söyleyen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi İç Hastalıkları ve Geriyatri uzmanı Prof. Dr. Aslı Çurgunlu, erken yaşlarda alınacak önlemlerle kas gücündeki kaybı geri döndürmenin mümkün olabileceğine işaret etti.
Adı çok fazla bilinmese de sarkopeni özellikle yaşlı popülasyonu etkileyen önemli bir sorun. Genel olarak kas kütlesi ve kuvveti ile işlevlerinde azalmayla seyreden, ilerleyici ve yaygın bir kas hastalığıdır.
Sarkopeni düşme ve düşmeye bağlı kırık riskinde artışa, günlük yaşam aktivitelerinde bozulmaya, hareket bozukluklarına, hastaneye yatışta artışa ve hayat kalitesinde azalmaya hatta ölüme neden olabilmektedir. Kalp ve solunum hastalığı ve bilişsel bozukluklarla birliktelik görülebilmektedir. Özellikle son yıllarda hastalığı önleme, geciktirme ve tedaviye yönelik pek çok gelişme yaşandı.
Kaslardaki güçsüzlük belirginleşiyor
Kas kütlesi ve gücü, genelde 30’lu yaşlara doğru en üst seviyededir. Bu dönemde gerekli önlemler alınmazsa ilerleyen yaşla birlikte kayıp giderek artar. 50’li yaşlardan itibaren daha belirgin olur. Doğru beslenme ve egzersiz programları ile kas kütlesi ve gücündeki kaybı geciktirmek hatta geri döndürmek mümkün.
Düşme, güçsüz hissetme, yürüme hızında yavaşlık, sandalyeden kalkarken zorlanma, kilo kaybı gibi şikayet ve bulguları olan kişilerde sarkopeni varlığı için ileri tetkik ve değerlendirme önerilir.
SARC-F adı verilen, kişinin kendi gücündeki kısıtlanmayı sorgulayan sorulardan oluşan test, sarkopeni riski olan kişilerin taranmasında yardımcıdır. Bunun yanında kas kütlesini, kasın kalitesini ve fiziksel performansı değerlendiren el sıkma gücünün değerlendirilmesi, sandalyeden kalkma testi, kas miktarını ölçmede Ultrason, Bilgisayarlı Tomografi, Manyetik Rezonans Görüntüleme, DEXA (Dual enerji X-ray absorbsiyometre), BİA (Biyoelektrisel impedans analizi) da tanıda yer alır.
Korunma tedaviden daha önemli
Sarkopeni, yaşa bağlı olarak gelişen ve başka spesifik bir nedenin bulunmadığı durumlarda birincil, eğer sistemik hastalıklara bağlı geliştiyse ikincil olarak tanımlanıyor. Ayrıca fiziksel aktivite eksikliği ve protein-enerji alımının yetersiz olduğu durumlarda da ortaya çıkabiliyor. Hastalıktan korunma, tedaviden çok daha öncelikli ve yararlı. Kişinin kilosu başına günde 1.2 gr (1.2 gr/kg/gün) protein alması ve bunun her öğüne bölüştürülmesi riski azaltır. Akut hastalıklarda, infeksiyonlarde ve errahi girişim gibi durumlarda protein ihtiyacının arttığını unutmamak gerekir.