- PUMA ‘dolce vita’ tarzı bir hayatın ‘parola’sını veriyor - 26 Nisan 2024
- Syorell ürünleri ile güneşle mutlu anılar biriktirin - 26 Nisan 2024
- LC Waikiki müşterilerini aktif bir yaşama teşvik ediyor - 26 Nisan 2024
Fil hastalığı nedir?
Koronavirüs ile mücadelede güçlü bağışıklık sistemi büyük rol oynuyor. Vücut savunmasında bağışıklık sistemi ile birlikte çalışan lenf sisteminin düzenli işleyişine de dikkat etmek gerekiyor. Bu sistemde oluşan tıkanmalara bağlı ortaya çıkan rahatsızlığa ise lenfödem yani fil hastalığı deniyor.
Kan damarlarına benzer şekilde lenf damarları da tüm vücutta bulunur. Lenf damarları, lenf sıvısı denilen açık sarı renkte bir sıvı taşır. Lenf sıvısının içinde besin maddeleri, çeşitli bağışıklık hücreleri ve atık maddeler bulunur. Herhangi bir sorun karşısında lenf damarları atık sıvıyı boşaltamadığında dokular içinde birikmeye başlayan sıvı, vücudun farklı bölgelerinde şişlik ve şekil bozukluklarına yol açar. Bu durum, lenfödemdir.
Uzm. Dr. Tuğba Baysak Tunçay
Romatem Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Uzm. Dr. Tuğba Baysak Tunçay, hastalık, tedavi ve korunma yolları ile ilgili bilgiler verdi.
Doğuştan da ortaya çıkabilen lenfödem yaşamın herhangi bir döneminde de görülebilir. Bu sorun cerrahi müdahalelerden özellikle kanser rahatsızlıklarından hemen sonra ya da 1-2 yıl sonra da gelişebilmektedir. Örneğin, en çok meme kanseri cerrahisi sonrası koltuk altı lenf bezlerinin çıkarılması sonucunda görülmektedir. Türkiye’de her 8 kadından 1’i meme kanserine yakalanıyor. Bu kadınların 4’te 1’inde ise lenfödem sorununa rastlanıyor. Kol ve bacaklarda oluşan şişlik ile kendini gösteren hastalığın tedavi sürecinde ilaç kullanımına yer yoktur. Egzersizler ve manuel lenf masajı etkili yöntem olarak kabul ediliyor.
Erken tanı büyük önem taşıyor
Lenfödem gelişimini önceden anlamak mümkün değildir. Lenfödem bölgeleri enfeksiyona açıktır. O yüzden erken tanı için uzman bir doktora görünmemiz şart. Tedavi öncesi hangi kol veya bacak şiş ise muayenesi yapılarak program oluşturulur. Lenf masajı ile lenf damarları boşaltılarak, şişliğin en alt kısmına kadar inmek hedeflenir. Sonrasında hastanın şiş olan kol ya da bacağı kısa gerim bandajı ile 24 saat lenf boşaltımı yapacak şekilde bandajlanır.
Tedavinin sonraki evresinde hasta ya da yakınına kendi kendine masaj ve elle yapılan lenf drenajı öğretilebilir. Çap farkı fazla ise (iki kol arasında 2- 2.5 cm) manuel lenf masajı ve bandaj tedavisi başlanır. Yapılan bandaj tedavisi ve kullanılan malzeme özelliklidir. Kısa germeli bandaj ile çok katlı bir uygulama yapılır. Deneyimli fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi ya da fizyoterapist tarafından yapılmalıdır. Doğru egzersizle lenf dolaşımı hızlandırılır ve şişme engellenebilir
Sıcaklık tetikeleyebilir!
- Banyoya girmeden önce akan suyun sıcaklığını diğer kolunuzla mutlaka kontrol edin, çok sıcak su kullanmayın.
- Sauna, kaplıca gibi fazla sıcak ortamlardan veya yazın aşırı sıcakta dışarı çıkmaktan kaçının. Her türlü sıcaktan uzak durmaya çalışın.
- Omuza baskı yapmayan, geniş askılı iç çamaşırı kullanın.
- Kolunuzu belli bir pozisyonda uzun süre tutmayın.
- Sıkı giysi, eldiven ve mücevher takmaktan kaçının.
- Koltuk altı ve bacak kıllarını temizlerken elektrikli traş makinesi kullanın (tüy dökücü krem, ağda ya da jilet değil).
- Hiçbir şişliği ihmal etmeyin, hemen fizik tedavi doktorunuza başvurun.
- Cildinizi temiz tutun, cilt bakımı yapın. Banyo sonrası ve gün içinde cilde nemlendirici sürün. Nemlendirici alkol, parfüm, mineral yağ, talk, lanolin içermemelidir.
- Ciltte sıyrık, çizik, böcek ısırığı olursa, sabun ile yıkayıp temiz tutun ve koruyun. Anti-bakteriyel krem kullanın. Açık yara varsa temizleyip kapatın. Hafif yanıklarda soğuk uygulama sonrası, sabun ve su ile yıkayıp, koruyun.
