Editör
Latest posts by İYİNİNPEŞİNDE (see all)
- PUMA ‘dolce vita’ tarzı bir hayatın ‘parola’sını veriyor - 26 Nisan 2024
- Syorell ürünleri ile güneşle mutlu anılar biriktirin - 26 Nisan 2024
- LC Waikiki müşterilerini aktif bir yaşama teşvik ediyor - 26 Nisan 2024
Çocuğun okula hazır oluşunu etkileyen faktörler nelerdir?
Okula başlayan hemen her çocuğun bir uyum sürecinden geçtiğini söylemek mümkün. Çocuğun okula başlayabilmesi için zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal açıdan hazır olması gerekir.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Klinik Psikoloji Uzmanı Psk. Müge Leblebicioğlu Arslan; konuyla ilgili açıklamalar yaptı:
- Çocuğun belli bir süre oturmada ve dikkatini sürdürmede güçlük yaşaması
- El göz koordinasyonunun gelişmemiş olması
- Görme ve işitmede problem yaşıyor olması okula hazır olmasını olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
Dolayısıyla çocuğun okula başlamadan önce, göz ve işitme gibi fiziksel muayeneden geçmesi; gelişimsel tarama ve okula hazır olma testlerinin uzman terapist tarafından uygulanması önemlidir.
Okula gitme korkusu
Okula başlama korkusu tek bir nedene doğrudan bağlı olmaksızın birçok faktörle ilişkili olabilmektedir. Bunlardan bazıları;
- Çocuk bakım veren kişiden ayrılmaktan dolayı kaygı duyabilmektedir. Özellikle aşırı koruyucu ve hassas ortamda büyüyen çocuklar okula başladıklarında yabancı bir çevrede hiç tanımadıkları insanlarla günlerini geçirmek istemez. Bu, huzursuzluk oluşturarak okula uyum sürecini olumsuz etkiler. Hatta okul fobisine neden olabilmektedir.
- Sevdiği bir kişinin hastalanması, taşınma, okul değiştirme, boşanma ya da değer verdiği bir kişinin kaybı okula uyum sürecinde zorlaştırıcı bir rol oynayabilmektedir.
- Çatışmalı kopuk ebeveyn ilişkisine maruz kalan çocuk; evden ayrıldığında ebeveynlerinden birine bir şey olacağını düşünebilir. Kendisini huzursuz ve kaygılı hisseden çocuk okula gitmek istemez.
- Çocuğun çekingen ve utangaç olma gibi mizaç özellikleri okul korkusunun başlamasında önemli bir faktördür.
Ebeveynler uyum sürecine nasıl destek olmalıdır?
- Çocuğunuzu bilgilendirin. Bu süreçte belirsizlik çocukta kaygıya yol açabilmektedir. Okula kaçta gideceği, okulda neler yapıldığı, kendisini nelerin beklediği gibi konularda anlaşılır bir dille anlatın.
- Okul çıkışı onu tam zamanında alacağınızı, nerede bekleyeceğinizi, nereden servise bineceğini ve hatta eve gittiğinde onu evde kimin karşılayacağına dair bilgiler çocuğu rahatlatır. Böylece çocuğunuzun kaygıyla daha rahat baş etmesine yardımcı olabilirsiniz.
- Okulu gezdirin, öğretmenleriyle tanıştırın, tuvalet, kantin gibi okuldaki bölümlerin nerelerde olduğunu çocuğunuza gösterin. Bu tutum, kendisini nelerin beklediğini somutlaştırarak rahatlatacak ve güvende hissettirecektir.
- Çocuğun kaygı ve korku gibi duyguları ebeveynler tarafından doğru okunmadığında; baş ağrısı, karın ağrısı ve mide bulantısı gibi psiko-somatik belirtiler görülmektedir.
- Özellikle ebeveynler bu süreçte çocuğun duygu ifadesini teşvik etmelidir. Bunu oyun, resim ya da kitap yoluyla yapabilirler. Bu süreçte ebeveynin kendi okula başlama sürecindeki duygularını paylaşması; çocuğu rahatlatarak güvende hissettirebilmektedir.
Ödül-ceza sistemini kullanmayın!
- Çocukla kurulan iletişimde ve duygu paylaşımlarında ‘okulda her şey çok güzel olacak çok eğleneceksin, herkes seni çok sevecek’ gibi abartılı anlatımlardan kaçının. Bu tarz anlatımlar çocuğun gerçekte yaşadığıyla eşleşmez ve ebeveyne güven duygusunu sarsabilir.
- Vedalaşmayı ajitasyon oluşturacak hale getirmeyin ve kısa tutun. Çocuk kaygılandığında ya da olumsuz bir duygu yaşadığında ebeveyni gözlemler eğer aynı duygu ebeveynde de eşlik ediyorsa kendi korkularının yerinde olduğunu zihninde doğrulayacaktır.
- Yemek, uyku ve oyun saatlerinin okul düzenine göre yeniden planlayın.
- Okula gitmek çocuğun sorumluluğudur. ‘Okula gidersen dondurma alacağım’ gibi söylemlerden uzak durarak, ödül ceza sistemini kullanmaktan kaçının.
- Sonuç olarak, okula başlamadan önce alanında uzman bir psikolog tarafından çocuğun psikososyal gelişiminin değerlendirilmesi önemlidir. Biyo-psiko-sosyal gelişimi ebeveynler ve öğretmenler tarafından gözlenmelidir. Herhangi bir gelişimsel bozukluk belirtileri görülüyorsa destek alınmalı.
